Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là khoản phí mà ai có thu nhập cũng nên biết, đặc biệt là khi bạn đang đi làm, làm tự do, hoặc có nguồn thu nhập từ online như YouTube, Tiktok, affiliate,… Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ cách tính thuế sao cho đúng, đủ và hợp lý.
Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách tính thuế TNCN một cách dễ hiểu nhất – chỉ cần đọc hết bài viết bạn sẽ tự tin tính “chuẩn” nghĩa vụ thuế của mình.
Thuế TNCN là gì?
Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là một loại thuế trực thu, là khoản tiền cá nhân phải trích nộp cho ngân sách nhà Nhà nước từ tiền lương, tiền công và các nguồn thu nhập nếu thu nhập của cá nhân đó vượt một mức nhất định.
Thuế thu nhập cá nhân không đánh vào những người có thu nhập thấp mà đánh vào những người có thu nhập cao để giảm bất bình đẳng thu nhập, thể hiện tính nhân văn và thực hiện an sinh xã hội. Thuế này được thu để phục vụ các hoạt động chung của xã hội như giáo dục, y tế, giao thông,…
Đọc thêm: Hướng dẫn đăng ký mã số thuế cá nhân
Ai cần đóng thuế thu nhập cá nhân?
Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân số 04/2007/QH12, những cá nhân sau đây có trách nhiệm nộp thuế thu nhập cá nhân:
Cá nhân cư trú có thu nhập chịu thuế quy định tại Điều 3 của Luật Thuế TNCN phát sinh trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam. Một cá nhân được xem là cư trú nếu đáp ứng một trong các điều kiện sau:
- Có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên tính trong một năm dương lịch hoặc tính theo 12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên có mặt tại Việt Nam.
- Có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam, bao gồm có nơi ở đăng ký thường trú hoặc có nhà thuê để ở tại Việt Nam theo hợp đồng thuê có thời hạn.
Cá nhân không cư trú có thu nhập chịu thuế quy định tại Điều 3 của Luật Thuế TNCN 2007 phát sinh trong lãnh thổ Việt Nam . Cá nhân không cư trú là người không đáp ứng các điều kiện của cá nhân cư trú.
Vậy thu nhập bao nhiêu thì cần đóng thuế TNCN?
- Nếu bạn không có người phụ thuộc, bạn sẽ phải nộp thuế thu nhập cá nhân khi tổng thu nhập vượt 11 triệu đồng/tháng hay 132 triệu/năm. Số tiền này đã trừ đi các khoản bảo hiểm bắt buộc và các khoản thu nhập được miễn thuế.
- Thu nhập 176 triệu đồng/năm (tương đương 14,67 triệu đồng/tháng) đối với người có 1 người phụ thuộc.
- Thu nhập từ 220 triệu đồng/năm (tương đương 18,33 triệu đồng/tháng) đối với người có 2 người phụ thuộc.
Nếu bạn có “dòng tiền về” đều đặn và tổng thu nhập trên 11 – 18 triệu 1 tháng, thì việc tìm hiểu và kê khai thuế là điều nên làm càng sớm càng tốt.
Cách tính thuế thu nhập cá nhân chính xác nhất
Sau khi biết mình có thể thuộc diện cần đóng thuế, câu hỏi tiếp theo chắc chắn là: “Vậy đóng bao nhiêu?”. Tin vui là bạn có thể tự tính được – chỉ cần hiểu công thức tính thuế theo Luật Việt Nam.
-
Đối với người lao động toàn thời gian
Người lao động ký hợp đồng dài hạn thường phải kê khai và nộp thuế theo thuế suất lũy tiến từng phần. Đầu tiên bạn cần tính được tổng thu nhập chịu thuế, sau đó áp dụng biểu thuế lũy tiến để tính ra thuế phí cần nộp.
Công thức tính thuế TNCN:
| Thu nhập tính thuế = Tổng thu nhập – Các khoản được giảm trừ
Thuế phải nộp = Thu nhập chịu thuế × Thuế suất lũy tiến |
Trong đó, các khoản giảm trừ gồm:
- Giảm trừ bản thân: 11 triệu đồng/tháng
- Người phụ thuộc: 4,4 triệu đồng/tháng/người
- Một số khoản khác như: tiền đóng BHXH, BHYT, quỹ hưu trí,…
Ví dụ: Bạn làm nhân viên văn phòng có hợp đồng lao động dài hạn hoặc vô thời hạn, mỗi tháng kiếm được 20 triệu; Mỗi tháng bạn đóng khoảng 2 triệu cho các khoản bảo hiểm bắt buộc và có 1 người con là người phụ thuộc.
Cách tính thu nhập chịu thuế:
- Thu nhập tính được: 20.000.000
- Giảm trừ bản thân: 11.000.000
- Giảm trừ người phụ thuộc: 4.400.000
- Bảo hiểm bắt buộc: 2.000.000
→ Thu nhập chịu thuế = 20.000.000 – 11.000.000 – 4.400.000 – 2.000.000 = 2.600.000
Phần thu nhập tính thuế sau khi giảm trừ sẽ được tính theo thuế suất lũy tiến, tức là chia theo từng bậc. Bảng thuế mới nhất (tính theo tháng) như sau:
| Bậc | Thu nhập tính thuế/tháng | Thuế suất |
| 1 | Đến 5 triệu | 5% |
| 2 | Trên 5 – 10 triệu | 10% |
| 3 | Trên 10 – 18 triệu | 15% |
| 4 | Trên 18 – 32 triệu | 20% |
| 5 | Trên 32 – 52 triệu | 25% |
| 6 | Trên 52 – 80 triệu | 30% |
| 7 | Trên 80 triệu | 35% |
Lưu ý: Chỉ phần vượt của từng bậc mới bị tính theo mức thuế cao hơn, chứ không phải toàn bộ thu nhập.
Ví dụ đơn giản:
Bạn có thu nhập tính thuế là 2.600.000/tháng, áp dụng theo thuế suất lũy tiến (bậc 1: 5%), bạn sẽ đóng: 2.600.000 × 5% = 130.000 đồng/tháng
-
Đối với cá nhân làm tự do, không ký hợp đồng lao động
Nếu bạn làm freelancer, MMO, sáng tạo nội dung (YouTube, TikTok, affiliate…) và không ký hợp đồng lao động, thuế được tính theo hình thức trực tiếp trên doanh thu, không áp dụng thuế lũy tiến.
Mức thuế phổ biến hiện nay
| Loại hình thu nhập | Thuế TNCN (%) | Thuế GTGT (%) | Tổng cộng |
| Dịch vụ quảng cáo, YouTube, MMO | 5% | 5% | 10% |
| Bán hàng online | 1% | 1% | 2% |
| Freelancer; Dịch vụ tư vấn;… | 7-10% | 3% | 10-12% |
Ví dụ: Bạn làm nội dung affiliate cho Amazon và chạy kênh YouTube. Tổng thu nhập năm 2024 là 300 triệu đồng (không ký hợp đồng lao động, không khấu trừ trước).
Theo quy định, thuế TNCN đối với dịch vụ quảng cáo/MMO là 5%.
→ Thuế TNCN phải nộp = 300.000.000 × 5% = 15.000.000 đồng
Cách tính thuế thu nhập cá nhân tự động
Nếu bạn không nắm rõ được biểu số lũy tiến hay quy định thuế hiện hành, bạn có thể sử dụng những công cụ hỗ trợ kê khai thuế thông minh như TaxFit – nền tảng tính thuế thu nhập cá nhân miễn phí dành cho người đi làm, freelancer, YouTuber, affiliate. TaxFit hỗ trợ tính toán thuế TNCN nhanh chóng, chính xác và phù hợp với từng loại hình thu nhập.
Bạn không cần biết công thức tính thuế phức tạp, chỉ cần nhập số liệu là TaxFit sẽ tự động tính giúp bạn.
Bạn chỉ cần làm 3 bước đơn giản:
- Bước 1: Truy cập https://taxfit.net
- Bước 2: Chọn loại hình thu nhập (công ăn lương hoặc thu nhập không cố định/freelancer)
- Bước 3: Nhập số liệu như: thu nhập hàng tháng, số người phụ thuộc, các khoản khấu trừ nếu có
Ngay sau đó, công cụ sẽ trả về phần thu nhập chịu thuế; thuế phải nộp từng tháng hoặc từng năm và file kê khai (dạng XML) để nộp trực tuyến trên cổng thông tin Thuế điện tử.
Tính thuế thu nhập cá nhân không còn là việc quá phức tạp nếu bạn hiểu đúng công thức và áp dụng đúng mức thuế suất theo quy định. Dù bạn là người đi làm hưởng lương hay freelancer; việc nắm rõ cách tính thuế giúp bạn chủ động tài chính và thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước một cách minh bạch.
Nếu bạn muốn tiết kiệm thời gian và tránh sai sót, hãy thử sử dụng các công cụ miễn phí như TaxFit để tính và kê khai thuế dễ dàng, chính xác hơn.
