Nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là nghĩa vụ quan trọng với mỗi cá nhân có thu nhập, tuy nhiên, nhiều người vẫn cảm thấy việc kê khai thuế khá rắc rối và dễ nhầm lẫn, đặc biệt với những ai tự nộp mà không có kế toán hỗ trợ.
Để giúp bạn kê khai chính xác, đúng hạn và tránh bị phạt, bài viết này sẽ chia sẻ một số mẹo nhỏ nhưng rất hữu ích khi thực hiện nghĩa vụ thuế và những lỗi sai cần tránh.
1.Tổng hợp đúng – đủ tất cả nguồn thu nhập
Nếu bạn làm công ăn lương nhưng đồng thời có thu nhập từ freelance, YouTube, affiliate,… hãy chắc chắn bạn tổng hợp đủ cả hai. Mỗi nguồn thu nhập sẽ có mã loại khác nhau trong tờ khai, cần phân biệt rõ để không bị nhầm.
Nếu bạn nhận được chứng từ khấu trừ thuế TNCN từ bên trả tiền (ví dụ: công ty, nền tảng affiliate,…), hãy so sánh số liệu trên đó với số bạn tự tổng hợp. Đôi khi có chênh lệch do ghi nhận sai hoặc thời điểm khác nhau.
2. Kiểm tra những nguồn thu nhập đã khấu trừ thuế & miễn thuế
Với một số khoản (như nhuận bút, tiền quảng cáo), tổ chức trả tiền có thể đã khấu trừ 10% thuế trước khi trả cho bạn. Trong trường hợp này, bạn vẫn phải kê khai, nhưng được trừ số đã khấu trừ.
Với một số công việc như viết lách, thiết kế, quảng cáo… có thể thỏa thuận thu nhập nhận theo hình thức đã khấu trừ thuế 10% tại nguồn. Nếu tổng thu nhập không cao, có thể bạn sẽ được hoàn thuế sau khi quyết toán.
Một số khoản được miễn thuế TNCN bạn cần nắm rõ như:
- Tiền ăn trưa, tiền điện thoại, công tác phí trong hạn mức hợp lý theo quy định.
- Tiền làm thêm ngoài giờ (nếu được trả cao hơn mức bình thường).
- Thu nhập từ kiều hối, quà tặng giữa thân nhân ruột thịt, hoặc trợ cấp bảo hiểm, tai nạn lao động.
3.Tận dụng tối đa các khoản giảm trừ thuế
Không phải ai cũng biết rằng bạn có thể giảm số tiền thuế phải nộp một cách hợp pháp nếu biết tận dụng các khoản giảm trừ và ưu đãi thuế mà pháp luật cho phép.
Mỗi cá nhân được giảm trừ 11 triệu đồng/tháng (thu nhập dưới 11 triệu/ tháng sẽ không cần đóng thuế). Nếu bạn có người phụ thuộc (con nhỏ, cha mẹ già…), bạn được trừ thêm 4,4 triệu đồng/người/tháng. Bạn nên đăng ký người phụ thuộc đúng thời hạn và đúng quy định để được tính giảm trừ.
Các khoản như: BHXH, BHYT, BHTN, quỹ hưu trí tự nguyện… đều được trừ vào thu nhập chịu thuế. Nếu bạn tự đóng thêm, hãy lưu giữ đầy đủ hóa đơn chứng từ. Khoản đóng góp cho các tổ chức từ thiện, khuyến học, khuyến tài được miễn thuế nếu thỏa điều kiện. Đây là cách vừa giúp đỡ cộng đồng, vừa tối ưu thuế phải nộp.
Thuế TNCN có thể thay đổi theo từng năm, đặc biệt là mức giảm trừ, cách tính thuế lũy tiến. Sử dụng công cụ như TaxFit giúp bạn luôn cập nhật đúng biểu thuế mới mà không cần đọc tài liệu rối rắm.
4. Nộp đúng hạn để tránh bị phạt chậm
Hạn nộp tờ khai và tiền thuế TNCN thường rơi vào chậm nhất là ngày 30/4 năm sau (đối với quyết toán cá nhân). Nếu nộp chậm, bạn có thể bị phạt từ 2 triệu đồng và phải chịu tiền chậm nộp 0,03%/ngày trên số tiền thuế còn thiếu.
5. Chuẩn bị hồ sơ hoàn thuế đầy đủ, đúng mẫu
Nếu bạn đã bị khấu trừ thuế quá số phải nộp (ví dụ: bị trừ 10% tại nguồn nhưng tổng thu nhập cả năm không đến mức chịu thuế), bạn có quyền xin hoàn thuế. Cần chuẩn bị các loại giấy tờ: CMND/CCCD, tờ khai quyết toán thuế, chứng từ khấu trừ thuế (mẫu 05), hợp đồng lao động/thu nhập.
Bạn có thể dùng công cụ hỗ trợ như TaxFit để tạo tờ khai XML chuẩn mẫu và kiểm tra số thuế thừa có thể hoàn.
6. Nộp trực tuyến để tiết kiệm thời gian
Bạn có thể nộp tờ khai và thuế TNCN qua trang chủ Thuế Việt Nam mà không cần in tờ khai hay đến cơ quan thuế, chỉ cần có tài khoản đăng nhập.
7. Lưu trữ hồ sơ thuế ít nhất 5 năm
Dù đã nộp hoặc hoàn xong, bạn vẫn nên lưu bản cứng và bản mềm hồ sơ thuế để đối chiếu khi cần, nhất là khi chuyển việc hoặc có phát sinh thu nhập mới.
8. Theo dõi tình trạng hoàn thuế sau khi nộp
Sau khi nộp hồ sơ, bạn có thể tra cứu trạng thái hoàn thuế tại https://canhan.gdt.gov.vn. Thời gian hoàn thường từ 7–40 ngày làm việc, tùy hồ sơ có đầy đủ và rõ ràng hay không. Nếu sau 40 ngày chưa thấy chuyển khoản hoàn thuế, bạn nên liên hệ chi cục thuế nơi nộp hồ sơ để kiểm tra.
Thuế nghe có vẻ khô khan, nhưng nếu nắm được vài mẹo nhỏ thì việc kê khai và nộp thuế sẽ nhẹ nhàng hơn rất nhiều. Chỉ cần bạn xác định đúng thu nhập nào cần nộp, thu nhập nào được miễn, tận dụng các khoản giảm trừ và dùng công cụ hỗ trợ như TaxFit thì mọi thứ sẽ trở nên đơn giản hơn bao giờ hết.
